Obstakels en overwinningen: kunstenaressen in de (late) negentiende eeuw

  • Expert: Mariska Jansen
Write your awesome label here.
Over de lezing
In de studio verdwijnen alle verschillen, je hebt geen naam of familie; je bent niet langer de dochter
van je moeder; je bent jezelf; je bent een individu met kunst voor je - kunst en niets anders. Men voelt
zich zo gelukkig, zo vrij, zo trots! – Marie Bashkirtseff (1858-1884)

Hoewel de kunsthistorische canon gedomineerd wordt door mannelijke kunstenaars, zijn er door de
eeuwen heen ook verschillende kunstenaressen geweest die carrière hebben gemaakt en veel
kunstwerken hebben nagelaten. Zij leerden het vak meestal van een familielid of een kunstenaar die
bevriend was met de familie. Hier kwam langzaam verandering in gedurende de negentiende eeuw,
ondanks dat de officiële kunstacademie van Frankrijk, de École des Beaux-Arts, geen vrouwen toeliet
tot 1897.

Deze lezing richt zich op de mogelijkheden en obstakels voor vrouwelijke kunstenaars in de tweede
helft van de negentiende eeuw. Ten eerste worden de obstakels voor een vrouw die kunstenaar
wilde worden uiteengezet; wat waren de maatschappelijke verwachtingen en wat mocht een
vrouwelijke kunstenaar wel en niet afbeelden? Vervolgens zal worden gekeken hoe een vrouw alsnog
carrière kon maken als kunstenares. Wat waren de mogelijkheden op het vlak van opleiding? Waar
konden zij hun werken tentoonstellen en verkopen? Hoe werd de kunst die zij vervaardigden
ontvangen door het publiek en critici? Hierbij zal zowel worden gekeken naar de officiële kringen
rond de Salon, als naar die van de avant-garde, waaronder de tentoonstellingen van de
impressionisten. We sluiten af met een blik op de Union des Femmes peintres et sculptures, een
organisatie die zich inzette voor allerlei verschillende aspecten van de kunstenaarscarrière voor
vrouwen.