Is wiskunde een kunst?

Sophie de Jong
Waar denk je aan als je aan creativiteit denkt? Grote kans dat het geen wiskunde is. Filosofen, wetenschappers en wiskundigen gebruikten creativiteit om schijnbaar onmogelijke problemen op te lossen. Zou wiskunde eigenlijk net zo creatief kunnen zijn als kunst?

Laten we het eens van dichterbij bekijken.

Creativiteit is lang beschouwd als het domein van de kunstenaar. Een schilder staart naar een leeg doek en probeert de muze op te roepen; een musicus componeert een nieuwe melodie; een schrijver vecht voor de perfecte zinswending. Maar hoe zit het met de wiskundige? Hun werk is toch zeker de definitie van precisie en nauwkeurigheid?

Interessant genoeg staat de geschiedenis van de wiskunde bol van de verhalen over creatief genie. Toen Euclides het bestaan van oneindigheid probeerde te bewijzen, deed hij dat door tegenspraak. Hij nam aan dat er een grootste getal was, en gebruikte deze aanname vervolgens om een tegenspraak af te leiden. Dit bewijs door tegenspraak is nu een van de fundamentele hulpmiddelen van wiskundigen.

De grote 18e-eeuwse Franse wiskundige Pierre-Simon Laplace gebruikte creatief denken om tot zijn beroemde Laplace-transformatie te komen. Deze techniek wordt sindsdien door talloze wiskundigen en wetenschappers gebruikt om allerlei differentiaalvergelijkingen op te lossen.

Meer recent bewees Andrew Wiles de laatste stelling van Fermat met een creatieve benadering die bekend staat als "mod" p inductief redeneren. Deze stelling was wiskundigen meer dan 350 jaar ontgaan, maar het creatieve denken van Wiles heeft de zaak eindelijk gekraakt.

Wat maakt wiskunde zo'n vruchtbare bodem voor creativiteit?

Ten eerste hebben wiskundige problemen vaak een open einde. Er is vaak meer dan één manier om ze op te lossenen soms helemaal geen oplossingen. Deze vrijheid moedigt creatief denken aan, in tegenstelling tot het beperktere denken dat nodig is om een welomschreven probleem op te lossen.

Ten tweede is wiskunde een zeer abstract vakgebied. Dankzij deze abstractie kunnen wiskundigen spelen met ideeën en concepten, zonder te worden beperkt door de fysieke wereld. Dit maakt het gemakkelijker om buiten de kaders te denken en met nieuwe en creatieve oplossingen komen.

Dus als u de volgende keer aan creativiteit denkt, vergeet dan niet de wiskundigen. Zij schilderen misschien niet of componeren geen muziek, maar zij gebruiken hun creativiteit om enkele van de moeilijkste problemen ter wereld op te lossen.

Vindt u dat wiskunde een creatief vakgebied is? Waarom of waarom niet? Laat het ons weten in de comments.